Lan Gấm Đà Lạt

Cây lan kim tuyến còn gọi là lan gấm, nam trùng thảo, cỏ nhung, cây kim cương, giải thủy tơ. Đây là một loài dược liệu đặc biệt quý hiếm, có giá trị kinh tế cao của Việt Nam.

Nhưng do hiện nay nhu cầu sử dụng quá cao của người tiêu dùng cùng với sản lượng trong tự nhiên rất ít nên cây lan kim tuyến đang đứng trước khuy cơ tuyệt chủng.

Cây lan kim tuyến đã được đưa vào sách đỏ Việt Nam, loài lan cần được bảo vệ trong tự nhiên. Hiện nay nhà nước ta cũng đang có những công trình nghiên cứu để nhân giống loài dược liệu quý hiếm này.

Lan gấm, thạch tầm hay còn gọi là lan kim tuyến – Ludisia discolor (Ker Gawl.) A.Rich, thuộc họ Lan – Orchidaceae.

Mô tả : Lan mọc sát đất, có rễ bám vào đá trông dáng như con tằm. Thân có nhiều đốt màu đỏ hay tím hồng. Lá gần tròn, bầu dục, gốc có cuống thành bẹ, màu nâu tím óng ánh có vân trắng hình mạng rất rõ, mặt dưới màu hung đỏ. Cụm hoa nằm ở ngọn thân, ít hoa, có lông dày đặc. Hoa nhỏ, màu trắng với cánh môi màu vàng hình chữ T, đỉnh chia hai thuỳ, gốc có túi. Quả nang.

Hoa tháng 7-9, có khi còn kéo dài đến dịp Tết âm lịch.

Bộ phận dùng: Toàn cây – Herba Ludisiae Discoloris.

Nơi sống và thu hái: Loài của Nam Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Malaixia, Inđônêxia. Cây mọc bám trê các hốc sườn núi và ở đỉnh núi đá vôi nơi có mùn ẩm, từ Lào Cai, Hoà Bình, Vĩnh Phú, Hà Tây cho tới Ðắc Lắc, Lâm Ðồng, Bình Thuận, Ðồng Nai, Côn Ðảo. Cây cũng thường được trồng làm cảnh ở trong chậu với đất mùn, tơi thoáng. Trồng bằng đoạn thân có rễ. Thu hái toàn cây quanh năm, rửa sạch, dùng tươi hay phơi khô dùng dần.

Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, hơi chát, tính mát, có tác dụng tư âm nhuận phế, làm mát phổi, mát máu sinh tân dịch, tiêu viêm, lọc máu.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ðược dùng chữa 1. Lao phổi với khạc ra máu; 2. Thần kinh suy nhược, chán ăn. Dùng 2-10g dạng thuốc sắc.

Ðơn thuốc: – Chữa phổi kết hạch, khạc ra máu, và thần kinh suy nhược, kém ăn ít ngủ, tinh thần tiều tuỵ: Dùng Lan gấm 20-40g, Mạch môn, Huyền sâm, Ngưu tất, Quyết minh tử (sao), Hoài sơn, mỗi vị 20g sắc uống. Dân gian cũng còn dùng cây sắc uống chữa đau dạ dày. 

Bộ phận dùng : 

Toàn bộ cây đều được dùng làm thuốc.

Cách chế biến và thu hái: 

Cây được thu hái quanh năm, khi thu hái người dân thường chỉ hái thân là lá chứ không đào lấy rễ để cho cây tiếp tục phát triển. Cây sẽ được đem về rửa sạch, phơi khô (có khi dùng cây tươi) làm thuốc.

Cộng Dụng của Lam Gấm  : 

Cây lan kim tuyến là một thành phần trong những bài thuốc cổ của đồng bào người dân tộc vùng Tây Bắc. Theo kinh nghiệm dân gian cây có những công dụng chính như sau:

• Điều trị ung thư
• Điều trị bệnh tiểu đường
• Điều trị các bệnh về gan
• Tác dụng bồi bổ cơ thể, giảm mệt mỏi căng thẳng
• Điều trị mất ngũ

Đối tượng sử dụng : 

• Bệnh nhân ung thư
• Bệnh nhân tiểu đường
• Người bị đường huyết cao
• Bệnh nhân gan như: Xơ gan, viêm gan B, ung thư gan
• Người gầy yếu, kém ăn, suy nhược cơ thể
• Người bị mất ngủ
• Người bình thường dùng rượu ngâm lan kim tuyến rất tốt.

Cách ngâm rượu lan kim tuyến : 

• Chuẩn bị: 1kg  cây tươi (cây khô 500g), 3 lít rượu
• Cách làm: lam rửa sạch, dùng quạt thổi khô nước, đem ngâm với 3 lít rượu 40 độ. Ngâm trong thời gian 1 tháng là dùng được.
• Tác dụng: Rượu kim tuyến có tác dụng bồ bổ cơ thể, tăng cường tiêu hóa, cải thiện miễn dịch rất tốt cho sức khỏe. 

Có rất nhiều cách sử dụng cây lan kim tuyến. Đa phần, những người đi rừng thường dùng lá để nhai sống hoặc nấu canh ăn để tăng cường sức khỏe. Cây lan gấm sau khi hái về đem rửa sạch, có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô để nấu nước uống hàng ngày. Liều lượng được khuyến cáo sử dụng trong 1 ngày là 20-25g cây tươi hoặc 5g cây khô. 

Lan kim tuyến hay còn gọi là lan gấm, nam trùng thảo, cỏ nhung, cây kim cương, giải thủy tơ. Là một loại thảo dược rất quý hiếm của vùng núi Tây Bắc. Thuộc họ Lan. Lan kim tuyến có rất tác dụng rất tốt đối với sức khỏe. Đây là vị thuốc quý được Việt Nam đưa vào trong sách đỏ, cần được bảo vệ trong tự nhiên. Hiện nay lam gấm được bán trên thị trường với giá tương đối cao. 

Dacsandalat49.vn